Als ondernemer en zeker als boer, is de onzekerheid rondom de stikstofimpasse groot. Stal & Akker organiseerde een thema-avond rondom het thema ‘onteigening biedt perspectief’. Wat er gaat gebeuren is nog niet helemaal duidelijk. Feit is wel dat er de komende maanden veel zal veranderen. In dit artikel lees je verschillende scenario’s die besproken zijn op de thema-avond.
Niels Crooijmans, advocaat bij Goorts + Coppens advocaten en adviseurs en Jeroen Adams van Adriaan van den Heuvel makelaars en adviseurs gaven samen met Melkveehouder Twan Meulendijks op 9 maart jl . een presentatie aan 130 boeren over de (on)mogelijkheden die onteigening met zich meebrengt. Zo kan onteigening namelijk ook perspectief bieden voor ondernemers die verder willen met hun bedrijf op een andere locatie. Deze ruimte bieden de huidige opkoopregelingen namelijk niet.
„Onteigening is voor veel mensen een vies woord, omdat het een dwangmiddel is. Maar bij bedrijven rond natuurgebieden zien we eigenlijk alles stilstaan, omdat niet duidelijk is waar boeren over vijf jaar aan toe zijn. De overheid roept veel, maar voor ondernemers die door willen met hun bedrijf is het van belang te weten welk scenario perspectief biedt. Onder welke voorwaarden wil de ondernemer verkassen, zonder erop achteruit te gaan? Dan biedt onteigening vaak het beste perspectief”, aldus Crooijmans.
Welke opties zijn er voor mijn bedrijf?
Volgens de Haagse politiek moeten boeren verdwijnen om de natuur te verbeteren. De “vrijwillige” stoppersregeling met de zogenaamde ruimhartige vergoedingen is gericht op piekbelasters nabij natura2000 gebieden die willen stoppen, verregaand omschakelen of extensiveren. In april krijgen ondernemers te horen welke mogelijkheden er voor hen zijn om op vrijwillige basis hun bedrijf te verkopen.
Niels Crooijmans lichtte toe welke gevolgen het niet deelnemen aan de opkoopregeling kan hebben. In de eerste plaats zou de overheid dan over kunnen gaan tot intrekking van de vergunning. Mocht dat niet slagen dan heeft de overheid de mogelijkheid om onteigening in te zetten.
Scenario 1: De Overheid trekt natuurvergunningen in
Komt een onderneming in aanmerking voor vrijwillige aankoop maar doet deze niet mee dan zou de overheid de beslissing kunnen nemen om de vergunning in te trekken. Intrekken van de vergunning is mogelijk in het kader van het verbeteren van de natuur. Daarnaast moet door de provincie aangetoond worden dat er geen andere middelen/ maatregelen beschikbaar zijn. Pas als dat is aangetoond, heeft de provincie de mogelijkheid om de vergunning in te trekken. Deze procedure kan enkele jaren duren omdat ondernemers zich uiteraard zullen verzetten. Let op: het intrekken van vergunningen vindt plaats voor natuurverbetering en niet om de ruimte beschikbaar te stellen aan andere sectoren!
Scenario 2: De Overheid zet het dwangmiddel onteigening in
Is scenario 1 niet mogelijk? Dan bestaat de kans dat gezocht wordt naar een mogelijkheid om het dwangmiddel onteigening in te zetten. In dat geval kent de Onteigeningswet verschillende bijzondere titels die de grondslag vormen voor onteigening. Onteigening is alleen mogelijk in het algemeen belang en is aan strenge wettelijke regels voorwaarden verbonden. Bij een onteigening heeft een ondernemer recht op schadeloosstelling zodat hij in dezelfde positie als voor de onteigening wordt gebracht.
Hoe kan ik bovenstaande scenario’s te voorkomen?
Den Haag wil op korte termijn stappen zetten. Hierbij noemen ze ruimhartige vergoedingen, sanering ten behoeve van de natuur en perspectief. Toch wachten veel ondernemers momenteel nog af omdat de vergoedingen niet altijd afdoende zijn. Is dat vreemd? Nee. In feite heeft een ondernemer nu de keuze akkoord te gaan met een vergoeding op basis van marktwaarde, met een eventuele plus, of later voor volledige schadeloosstelling. Dit kan perspectief bieden. Niet enkel om de waarde van het bedrijf te krijgen, maar ook een vergoeding om op een andere plek te kunnen starten.
Verschillen tussen de LBV(+) regeling en Onteigening
Onteigening is vaak een langdurig proces wat gepaard gaat met veel emoties. Zorg bij onteigening, ondanks de emoties, voor een plausibel verhaal. Zo is het eenvoudiger de best mogelijke oplossing te regelen. Denk hierbij aan schadeloosstelling en aanpassingskosten voor een vervangende locatie.
Bij de LVB(+) regeling blijft men eigenaar van de grond maar geldt wél een beroepsverbod. De eigenaar kan in zijn eigen huis blijven wonen, maar zal een ander businessmodel moeten ontwikkelen. De Overheid stelt riante vergoedingen beschikbaar, wat dit precies inhoudt, wordt, als het goed is, bekend in april. Zodra de regelingen bekend zijn zullen wij een online Webinar organiseren om iedereen in duidelijke taal, de regelingen uit te leggen en mogelijkheden bespreekbaar te maken.
Blijf op de hoogte & voorinschrijving webinar!
Schrijf je gratis in voor de Boerenhelpdesk om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen én het stellen van vragen over dit onderwerp. Zodra de regelingen definitief zijn organiseren wij een Webinar. Door je aan te melden bij de boerenhelpdesk, ontvang jij als eerste de uitnodiging! https://www.boerenhelpdesk.nl/
